KATA GANDA ialah satu proses pengulangan perkataan. Kata ganda ialah kata yang terbentuk daripada kata yang digandakan sama ada sebahagian atau seluruhnya. Proses pengulangan ini berlaku pada seluruh perkataan ataupun pada bahagian-bahagian tertentu dalam perkataan tersebut. Kata ganda terdiri daripada:
(a) kata ganda seluruh;
(b) kata ganda semu;
(c) kata ganda separa;
(d) kata ganda bersajak atau berima;
(e) kata ganda berimbuhan.
Terdapat empat jenis kata Gandaan iaitu :
(a) Gandaan Seluruh Kata
(b) Gandaan Separa / Separuh
(c) Gandaan Berirama
(d) Gandaan Menyaling
Gandaan Seluruh Kata
Gandaan berlaku pada seluruh perkataan tersebut tanpa ada perubahan. Kata ganda seluruh ialah kata dasar yang digandakan seluruhnya. Kata ganda seluruh mesti diberi tanda sempang (-). Kata ganda seluruh terdiri daripada kata nama, kata adjektif, kata kerja, dan kata keterangan.
Contoh :
- alat-alat
- awal-awal
- benar-benar
- besar-besar
- budak-budak
- cacing-cacing
- cepat-cepat
- kereta-kereta
- lazat-lazat,dan lain-lain.
| Gandaan kata nama | Gandaan Kata kerja | Gandaan Adjektif /sifat |
| buku-buku lembu-lembu murid-murid kawan-kawan | baring-baring pandang-pandang jalan-jalan usik-usik | manis-manis besar-besar awal-awal bulat-bulat |
Kata Ganda Semu
Kata ganda semu ialah kata ganda yang terbentuk daripada kata yang digandakan seluruhnya dan diberi tanda sempang.
Kata ganda semu mempunyai makna yang khusus. Kata ganda semu terdiri daripada kata nama. Senarai Kata Ganda Semu
- kuda-kuda
- kupu-kupu,
- kura-kura,
- labah-labah,
- layang-layang,
- oleh-oleh,
- onde-onde, dan lain-lain
Kata Ganda Separa
Kata ganda separa terbentuk apabila sebahagian daripada kata saja yang digandakan.Senarai Kata Ganda Bersajak/Berirama. Semua kata ganda separa terdiri daripada kata nama.
Senarai Kata Ganda Separa
- bebawang
- bebenang
- bebudak
- cecair
- dedalu
- dedaun
- dedawai
- gegendang
- geguli
- jejari
- jejarum
- jejentik
- kekabu
- kekisi
- kekunci
- kekuda
- lelaki
- lelangit
- lelayang
- pepejal
- pepijat
- pepenjuru
- rerambut
- sesiku
- sesungut
- tetamu
- tetangga
Kata Ganda Bersajak/Berima
Kata ganda bersajak atau berima ialah kata ganda yang mengalami persamaan atau penyesuaian bunyi (rima) di pangkal, di hujung, atau seluruhnya apabila digandakan. Contohnya:
- persamaan bunyi di pangkal: lalu-lalang, beli-belah, dentam-dentum, dan sebagainya.
- persamaan bunyi di hujung: karut-marut, cerai-berai, calar-balar, dan sebagainya.
- penyesuaian bunyi seluruhnya: compang-camping, dolak-dalik, huyung-hayang, dan sebagainya.
| Persamaan Bunyi di Pangkal | Persamaan Bunyi di Hujung | Penyesuaian Bunyi Seluruhnya |
| batu-batan | anak-pinak | bolak-batik |
| beli-belah | calar-balar | compang-camping |
| bengkang-bengkok | cerai-berai | dolak-dalik |
| corat-coret | comot-momot | gopoh-gapah |
| degap-degup | gotong-royong | gunung-ganang |
| dentam-dentum | karut-marut | haru-biru |
| desas-Jesus | kaya-raya | huru-hara |
| gembar-gembur | kuih-muih | huyung-hayang |
| gerak-geri | pindah-randah | kacau-bilau |
Gandaan Berirama
Gandaan Berirama dibina dengan menambahkan perkataan yang lain bunyinya kepada perkataan asal. Berlaku perubahan ejaan dan bunyi perkataan asalnya. Contoh :
| lauk-pauk | batu-bata | saudara-mara | bukit-bukau | kacau-bilau |
| tunggang-langgang | tanah-tanih | semak-samun | bengkang-bengkok | gelap-gelita |
Gandaan Menyalin
Gandaan Menyalin dibina dengan mengekalkan kata dasarnya tetapi diikuti dengan kata berimbuhan. Perkataan keduanya ditambah me ( N ). Contoh :
| tahu-menahu | tolong-menolong | jahit-menjahit | tarik-menarik | kejar-mengejar |
| sulam-menyulam | tawar-menawar | kata-mengata | sepak-menyepak | karang-mengarang |
| tari-menari | tangis-menangis | rampas-merampas | tumbuk-menumbuk | simpan-menyimpan |
Tiada ulasan:
Catat Ulasan